آواز (به انگلیسی: Vocal music) گونهای از موسیقی است
که توسط یک یا چند خواننده و با یا بدون همراهی سازهای مختلف اجرا میشود،
بهشکلی که محوریت قطعه بر آواز خواندن باشد.
در فرهنگها مطلقِ صوت و صدا ذکر شدهاست،
اما در موسیقی بهمعنی عام سرود، آهنگ و بانگ موزون زیر و بمی که از گلوی انسان و یا از سیم انواع سازها برآید،
تعبیر شدهاست.
در بعضی از ردیفهای موجود، ازجمله ردیف مهدی قلی هدایت،
واژه? آواز درکنار گوشههای دیگر و بهصورتی قرار گرفته که بهنظر میرسد آواز، نام یک گوشه بودهاست.
البته در متون نظم و نثرِ گذشته واژه? آواز به هریک از دستگاههای موسیقی و شعب آن اطلاق میشد
و گاهی نیز معنای نواختن ار آن مستفاد میگردید.
زمانی آواز قبل از نام مقامها و گوشهها قرار میگرفت، و چنانکه از صفحات ضبط شده پیداست،
آواز منصوری، آواز حاجیانی، آواز راک و… ثبت شدهاست.
در نخستین متنهای تجلی این اصطلاح (آواز) نسخه? دستگاه ماهور است
که در سال 1911 م توسط سالار معزز در لایپزیک چاپ شدهاست
که در آن آواز بختیاری، آواز بیات ترک و… ثبت شدهاست.
آموزشگاه موسیقی
بعدها کلمه? دستگاه را بهجای آواز برگزیدند
و فرصت شیرازی نیز دراینباره در کتاب بحورالالحان مطالبی عنوان کردهاست.
امروزه، علاوه بر معنای عام، معنای خاصی از واژه? آواز در موسیقی ایران ثبت شده،
و آن پنج آواز، یعنی افشاری، ابوعطا، بیات ترک، دشتی و بیات اصفهان است،
و این به آن معنا نیست که مجاز نباشیم بیات کرد را آواز بیات کرد بنامیم،
زیرا بعضی تقسیمبندیها بهتناسبِ ذوق و سلیقه یا بهطور سماعی انجام گرفته و نه برمبنای علمی.